Τα σαυρόποδα

Share

Αλαμόσαυροι

Τα σαυρόποδα ήταν μια μεγάλη οικογένεια δεινοσαύρων που εμφανίστηκαν την Τριασσική Περίοδο.Την ονομασία τους την οφείλουν στο σχήμα των γοφών τους που μοιάζει με αυτό της σαύρας.Σ'αυτή την οικογένεια ανήκουν και  γιγάντιοι δεινόσαυροι όπως ο Βραχιόσαυρος,ο Διπλόδοκος και ο Απατόσαυρος,τα μεγαλύτερα πλάσματα που πάτησαν ποτέ στη Γη. Εξαφανίστηκαν κατά το τέλος του Κρητιδικού μάζι με όλους τους άλλους μεγάλους δεινόσαυρους.

σαυρόποδα σε σχέση με το μέγεθος του ανθρώπου

Ήταν φυτοφάγοι και οι μεγαλύτεροι από αυτούς τρέφονταν με τα φύλλα που βρίσκονταν στις κορυφές μεγάλων δέντρων.

Share

ο τριλοβίτης

Share

Οι τριλοβίτες ήταν ένα προϊστορικό ζώο που ζούσε σε όλες τις θάλασσες και ωκεανούς της Γης κατά την Κάμβρια περίοδο.'Εχουν βρεθεί χιλιάδες απολιθώματα σε όλο τον κόσμο κυρίως εξαιτίας της ευκολίας με την οποία απολιθωνόταν.Την ονομασία του την οφείλει στο ότι το σώμα του αποτελείται από τρία μακρόστενα κομμάτια (λοβούς),εξού και 'τριλοβίτης'.Πρόκειται για το ζώο με το μεγαλύτερο αριθμό απολιθωμάτων που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα και η μελέτη τους είναι πολύ σημαντική για την παλαιοντολογία αλλά και πολλές άλλες επιστήμες.

Το σώμα του τριλοβίτη αποτελούνταν από τρία κύρια μέρη:το κεφάλι,το θώρακα και την ουρά.Το κεφάλι του ήταν στρογγυλό και θωρακισμένο και ήταν πολλές φορές εξοπλισμένο με μάτια.Ο τριλοβίτης είναι το πρώτο ζώο που μας είναι γνωστό ότι είχε μάτια.

τα κύρια μέρη του σώματος του τριλοβίτη:

1)κεφάλι,2)θώραξ,3)ουρά (πάνω)
4),5),6) οι τρεις λοβοί

Ανήκει στην οικογένεια των ασπόνδυλων αρθρόποδων όπως οι κάβουρες,οι αστακοί και οι αράχνες.Όπως και τα σημερινά αρθρόποδα ο τριλοβίτης ήταν πολύ πετυχημένος και είχε εξαπλωθεί σε όλες τις θάλασσες του πλανήτη, βαθιές και ρηχές.Μόνο προς το τέλος της ζωής του στη Γη είχε περιοριστεί στους βαθιούς ωκεανούς.

Ο τριλοβίτης κινιόταν είτε στο βυθό ,κυνηγώντας ή τρώγοντας άλλα νεκρά πλάσματα ή κολυμπούσε με ανοικτό το στόμα και τρεφόταν με πλαγκτόν.Το μέγεθός του ξεκινούσε από μερικά εκατοστά και έφτανε μέχρι τα 72 ,ο μεγαλύτερος απολιθωμένος που έχει καταγραφεί.

Εξαιτίας της σύστασης του εξωσκελετού του τριλοβίτη,εκείνος απολιθωνόταν πάρα πολύ εύκολα και το αποτέλεσμα είναι να έχουμε έναν τεράστιο αριθμό απολιθωμάτων.Μέχρι σήμερα έχουν καταμετρηθεί 17 χιλιάδες είδη τριλοβίτη.Τα βασικά χαρακτηριστικά τους,τα τρία μέρη του σώματος,είναι αλλά υπήρχαν άφθονες παραλλαγές και κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά που τα έκαναν να ξεχωρίζουν μεταξύ τους ,όπως μάτια,διαφορές στα άκρα (πόδια,κεραίες) κ.α.Στα απολιθώματα βλέπουμε συνήθως μόνο τον εξωσκελετό και σπανιότερα ίχνη από τα άκρα του.

Η σημασία του για την παλαιοντολογία ,αλλά και άλλες επιστήμες,όπως γεωγραφία,σεισμολογία είναι εξαιρετική εξαιτίας τους εύρους και του αριθμού των απολιθωμάτων του.Ο τριλοβίτης είναι το πιο μελετημένο προϊστορικό πλάσμα μετά τους δεινόσαυρους.

Share

Το μαμούθ

Share

Το μαμούθ είναι ένα εξαφανισμένο μεγάλο ζώο,συγγενικό των σημερινών ελεφάντων,εξοπλισμένο με μακριούς χαβλιόδοντες και με μακριές τρίχες,στα βόρεια είδη.Έζησε πριν από 40 χιλιάδες χρόνια και εξαφανίστηκε πριν από 4,5 χιλιάδες χρόνια,κάποια μικρά είδη.Στη Σιβηρία βρίσκονται συχνά κάτω από το αιώνια παγωμένα έδαφος,χαβλιόδοντες,κόκκαλα μέχρι και ολόκληρα κουφάρια μαμούθ που διατηρήθηκαν από τον πάγο.

 Ζούσε στην Τούντρα της Βόρειας Αμερικής και της Σιβηρίας,αλλά και σε νοτιότερες περιοχές μέχρι την Αφρική.Tα περισσότερα από τα οποία δεν ξεπερνούσαν σε μέγεθος τους σημερινούς ελέφαντες.Τα μεγαλύτερα είδη,όπως το κινέζικο μαμούθ έφταναν σε ύψος τα 5,5 ενώ υπήρχαν και κάποια είδη νάνοι υπολείμματα των οποίων βρέθηκαν σε νησιά σε διάφορες περιοχές του κόσμου,όπως στην Αλάσκα,στον Αρκτικό κύκλο βόρεια της Σιβηρίας,αλλά και στη Σαρδηνία της Ιταλίας.Η έλλειψη άφθονης τροφής σ'αυτά τα μέρη ίσως οδήγησε στο νανισμό τους.Από μελέτες που έγιναν σε ΔΝΑ μαμούθ βρέθηκε ότι το χρώμα του τριχώματός τους ποίκιλε από σκούρο καφέ μέχρι μαύρο και ανοιχτό καφέ μέχρι ίσως ξανθό.Τα βορειότερα είδη είχαν πυκνό τρύχωμα και ένα χοντρό στρώμα λίπους κάτω από δέρμα για να προστατεύονται από το δριμύ ψύχος.

 Το πιο γνωστό είδος,μάς είναι το τριχωτό μαμούθ της Σιβηρίας,από το οποίο έχουν βρεθεί χιλιάδες υπολείμματα ακόμη και ολόκληρα κουφάρια από μικρά μαμούθ,όπως το μαμούθ Λιούμπα,και το μαμούθ Ντίμα.Από την εξέταση τέτοιων ευρυμάτων έχει γίνει δυνατή η ανάγνωση του 50% της αλληλουχίας του γονιδιώματος του μαμούθ και οι επιστήμονες ελπίζουν καποια στιγμή στο μέλλον να εντοπίσουν ένα καλοδιατηρημένο δείγμα από ντα μαμούθ για να συμπληρώσουν τα κομμάτια που λείπουν στο γονιδίωμα.Μάλιστα κάπιοιοι γιαπωνέζοι επιστήμονες έχουν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα με στόχο την κλωνοποίηση του μαμούθ,εισάγοντας ντα από μαμούθ σε ωάρια Αφρικανικού Ελέφαντα.Μέσα σε μια εξαετία ευελπιστούν να έχουν ένα μωρό μαμούθ.Γενετικά το μαμούθ συγγενεύει περισσότερο με τον ασιατικό παρά με τον αφρικανικό ελέφαντα,αλλά γενικά οι διαφορές που το χωρίζουν και από τους δύο είναι λιγότερες του 2 τοις εκατό.

 Το εμπόριο χαβλιόδοντων μαμούθ ανθεί .Οι χαβλιόδοντες μαμούθ έχουν μεγάλη ζήτηση,ειδικά μετά από την απαγόρευση εξαγωγής ελεφαντόδοντου από διάφορες αφρικανικές χώρες.

κουφάρι του μικρού μαμούθ Ντίμα

 Μέχρι πρόσφατα πιστευόταν ότι όλα τα μαμούθ είχαν εξαφανιστεί πριν από 10 χιλιάδες χρόνια.Νεότερα ευρήματα έδειξαν ότι κάποια επιβίωσαν μέχρι το 8000 π.Χ. ενώ ένα είδος μαμούθ νάνος,υπολείμματα του οποίου βρέθηκαν στο νησί Γράνγκλερ βόρεια της Σιβηρίας στον Αρκτικό κύκλο,επιβίωσε μέχρι και το 1700 π.Χ.

Share

οι λάκκοι πίσσας της Λα Μπρέα

Share

Στο Λος Άντζελες στην περιοχή Λα Μπρέα της Καλιφόρνια (brea είναι πίσσα στα ισπανικά) υπάρχουν φυσικά σχηματισμένοι λάκκοι,οι οποίοι εδώ και χιλιάδες χρόνια αναβλύζουν πίσσα.Μέσα σ'αυτούς τους λάκους έχουν βρεθεί χιλιάδες σκελετοί ζώων,ακόμη και προϊστορικών.

Οι λάκοι αυτοί σχηματίστηκαν εδώ και 40 χιλιάδες χρόνια και από τότε ασταμάτητα βγάζουν πίσσα.Πολλές φορές είναι καλυμμένοι από νερό,σκόνη και φύλλα.Ζώα που έρχονται να πιουν νερό,συχνά παγιδεύονται και τελικά πεθαίνουν.Το ίδιο συνέβαινε από τα προϊστορικά χρόνια.Ως συνέπεια αυτού μέχρι σήμερα μέσα σ'αυτούς τους λάκκους έχουν βρεθεί εκατοντάδες σκελετοί προϊστορικών ζώων :προϊστορικοί λύκοι,μαχαιρόδοντες, βίσσονες,αμερικάνικες καμήλες,μέχρι και ολόκληρα μαμούθ.

λάκος πίσσας σε φωτογραφία του 1910 

Ένας βίσσονας σε αναζήτηση νερού έμπαινε μέσα στο λάκκο για να πιεί.Εξαιτίας της  πίσσας κολλούσε και παγιδευόταν.Τότε ένα περαστικός μαχαιρόδοντας που έβλεπε το βίσσονα παγιδευμένο και να ανήμπορο να ξεφύγει,έμπαινε και αυτός μέσα προκειμένου να αρπάξει το εύκολο θήραμα.Το αποτέλεσμα ήταν να παγιδευτεί και αυτός και σήμερα να βρίσκουμε αρκετούς σκελετούς,τον έναν πάνω στον άλλο,μέσα σε τέτοιους λάκκους.

σκελετός βίσσονα που βρέθηκε σε λάκκο με πίσσα

Αρχικά οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι σκελετοί μέσα στους λάκκους άνηκαν σε βοοειδή που είχαν την ατυχία να πέσουν μέσα.Το 1901 ο Τζορτζ Πέιτζ έκανε ανασκαφές και αποκάλυψε σκελετούς προϊστορικών μεγάλων ζώων.Οι λάκοι βρίσκονται  στην καρδιά του σημερινού Λος Άντζελες και δίπλα τους ακριβώς βρίσκεται το 'μουσείο φυσικής ιστορίας Τζορτζ Πέιτζ' το οποίο φιλοξενεί χιλιάδες σκελετούς της προϊστορικής πανίδας.

σκελετός γιγάντιου κόνδορα,μουσείο Λα Μπρέα

Χάρη σ'αυτούς τους λάκκους έχουμε μάθει πολλά για τα μεγάλα προϊστορικά ζώα,τη μεγαπανίδα, που ζούσαν στην Αμερική πριν από 40 χιλιάδες χρόνια μέχρι και την εξαφάνισή τους πριν από 10 χιλιάδες χρόνια.

Share